احتمالاً تمامی شما تابه‌حال کلمه لجستیک را بارها و بارها شنیده‌اید اما ممکن است با معانی و کاربردهای آن آشنایی کاملی نداشته باشید. در ادامه می‌خواهیم با مفاهیم لجستیک و مدیریت لجستیک بیشتر آشنا شویم.

بعد از جنگ جهانی دوم و افزایش فشار بر صنایع مختلف برای کاهش قیمت‌ها و افزایش رقابت در دنیا، صنایع تلاش کردند تا هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم تولید را کاهش بدهند تا از این طریق حیات خود را در عرصه رقابت حفظ کنند. دراین‌بین بخش عمده هزینه‌های غیرمستقیم را فعالیت‌های لجستیکی و هزینه‌های لجستیک تشکیل می‌دهد.

در دنیای امروز فعالیت‌های لجستیکی در همه حوزه‌های زندگی انسان به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تأثیرمی گذارد؛ از امور فردی و روزمره گرفته تا زندگی خانوادگی و همین‌طور چرخه حیات سازمان‌ها و… همه و همه به صورتی فراگیر متأثر از موضوعات و مفاهیم لجستیکی است.

 

لجستیک و مدیریت لجستیک چیست؟

«Logistics» واژه‌ای انگلیسی با ریشه یونانی «Logistikos» بوده که در فارسی به آن "آماد و پشتیبانی" گفته می‌شود. آن قسمت از فرایندهای زنجیره تأمین هست که وظیفه برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل کارایی و جریان‌های مؤثر روبه‌جلو و برگشتی و نیز ذخیره‌سازی کالاها، خدمات و اطلاعات مرتبط بین مبدأ تا مقصد نهایی (مشتریان) را به‌منظور تأمین نیازمندی‌های مشتریان برعهده دارد. به‌عبارتی‌دیگر مفهوم کارآمدی که طبق آن نیازمندی‌های مشتری بایستی به مقدار مناسب، در مکان مناسب و زمان مناسب به دست مشتری رسانده شود.

علاوه بر امور طراحی و تولید، یکی از دغدغه‌های اصلی تولیدکنندگان، تأمین مواد و توزیع محصولات است که عدم توسعه و استفاده از شیوه‌های نوین لجستیکی باعث می‌شود محصولات باکیفیت موردنظر و در زمان موردنظر مشتری تولید نگردد و پس از تولید نیز با مشکلات فراوان به دست مصرف‌کنندگان برسد. بنابراین لجستیک در یک معنای مفهومی عبارت است از اطمینان از قرار گرفتن هفت مطلوب در کنار هم که این هفت مطلوب عبارتند از موجود بودن محصول مطلوب، به مقدار مطلوب، با کیفیت مطلوب، در شرایط مطلوب، در مکان مطلوب، در زمان مطلوب و با هزینه مطلوب.

لجستیک انواع مختلفی دارد و برای آشنایی کامل با آن نیاز است که به‌خوبی با هر یک از انواع لجستیک آشنا شوید.

حمل‌ونقل، انبار و مدیریت اطلاعات سه مؤلفه اصلی لجستیک را تشکیل می‌دهند. نتایج حاکی از آن است که سهم حمل‌ونقل چیزی حدود ۶۲ درصد، سهم انبار و ذخیره‌سازی حدود ۳۳ درصد و سهم مدیریت موجودی و اطلاعات حدود ۵ درصد از متوسط هزینه‌هایی لجستیکی می‌باشد.

در مسیر شناخت لجستیک به این نکته توجه داشته باشید که عده‌ای لجستیک را هم‌ارز زنجیره تأمین می‌دانند و لازم است که به‌خوبی با تفاوت لجستیک و زنجیره تأمین آشنایی پیدا کنید.